Η Άνω Χώρα, το καταπράσινο κεφαλοχώρι στην καρδιά της ορεινής Ναυπακτίας, προβάλλει μέσα από έλατα, πλατάνια και καστανιές σε υψόμετρο 1.050 μ., έπειτα από μία συναρπαστική ορεινή διαδρομή 2 ωρών από την Ναύπακτο (55χλμ) .
Η περιοχή είναι παράδεισος για όσους αγαπούν τον καθαρό αέρα του βουνού και τα δάση, μακριά από περιττές πολυτέλειες. Στην Άνω Χώρα- όπως και σε όλα τα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας- δεν υπάρχει ΑΤΜ ούτε βενζινάδικο. Υπάρχουν όμως φιλόξενοι ξενώνες, δύο ταβερνάκια με καλή σπιτική κουζίνα στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού, ένα καφέ-μπαρ και το παραδοσιακό παντοπωλείο με τοπικά προϊόντα (ανοιχτό χειμώνα-καλοκαίρι) όπου πάντα βρίσκεται ένα μπιτόνι βενζίνη για όποιον ξεμείνει από καύσιμα…
Τα πέτρινα σπίτια στην Άνω Χώρα με τις κεραμιδένιες στέγες και τις αυλές με τα ανθισμένα παρτέρια είναι χτισμένα αμφιθεατρικά, σε ένα μοναδικό τοπίο με τρεχούμενα νερά ακόμη και το καλοκαίρι. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο ναός της Αγίας Παρασκευής και πλάι ξεχωρίζει ο ιστορικός “Καρνάβαλος”.
Ο “Καρνάβαλος”. Το ιστορικό λεωφορείο της Άνω Χώρας
Το ιστορικό λεωφορείο από το 1954 μέχρι το 1979 εκτελούσε το δρομολόγιο Ναύπακτος- Ανω Χώρα-Κάτω Χώρα. Είναι ο περιώνυμος “Καρνάβαλος”, ένα συλλεκτικό μοντέλο μάρκας Mercedes, που επί δεκαετίες ανηφόριζε φορτωμένο ανθρώπους και πραμάτειες έναν στενό χωματόδρομο όλο στροφές από τα παράλια της Ναυπάκτου προς τα απομονωμένα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας. Αυτό το όχημα-θηρίο έκανε τότε τη διαδρομή σε 5-6 ώρες.
Το ένδοξο λεωφορείο της Άγονης Γραμμής είναι δωρεά στους κατοίκους της Άνω Χώρας σε αυτούς που έφυγαν και αυτούς που έρχονται για να θυμούνται…
«Τότε ο δρόμος ήταν σαν σιδηρόδρομος από τις βαθιές αυλακιές που άφηναν οι ρόδες στον λασπόδρομο προς την Ανω και Κάτω Χώρα …» θυμάται ο κ. Κώστας, ο οποίος υπήρξε στα νιάτα του ένας από τους οδηγούς του παλιού λεωφορείου στις αρχές δεκαετίας ΄70, πριν πάρει κι εκείνος, όπως πολλοί άλλοι συγχωριανοί του τότε, το δρόμο της ξενιτιάς. Ερήμωσε η ορεινή Ναυπακτία από τη μετανάστευση. Ακόμη και σήμερα λιγοστοί είναι οι μόνιμοι κάτοικοι. Τα χωριά ζωντανεύουν τις γιορτές και τα καλοκαίρια όταν, εκτός από τους φυσιολάτρες ταξιδευτές, επιστρέφουν στα πατρογονικά τους για διακοπές και οι ξενιτεμένοι, οι περισσότεροι από την Αμερική…
Τοπικά προϊόντα και παραδοσιακές γιορτές
Οι ντόπιοι, παραδοσιακοί κτηνοτρόφοι, παράγουν καλά κρέατα και γαλακτοκομικά, όπως και εξαιρετικό τσίπουρο. Διατηρούν ζωντανή την παράδοση με τη Γιορτή κάστανου και τσίπουρου κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου. Τον Φεβρουάριο γίνεται γιορτή Τσιγαρίθρας ή Τσιγαρίδας (χοιρινό κρέας).
Βόλτες σε αρχαία μονοπάτια
Σηματοδοτημένα πανάρχαια μονοπάτια ξεκινούν από την Άνω Χώρα και διασχίζουν παραμυθένια τοπία μέσα σε ποτάμια, φαράγγια και τρεχούμενα νερά συνδέοντας χωριά και διάσπαρτους μικρούς οικισμούς. Οι επιλογές για τους περιπατητές είναι πολλές: Το μονοπάτι του Ηρακλή, (Άνω Χώρα – Αμπελακιώτισσα, 3 ώρες), το μονοπάτι της Αταλάντης, (Άνω Χώρα – Κρυονέρια, 4 ώρες και 15΄), το μονοπάτι της Δηιάνειρας (Άνω Χώρα – Πόδος, 3 ώρες), του μονοπάτι του Οινέα (Άνω Χώρα – Κάτω Χώρα, 1 ώρα και 45΄).
Είναι άγνωστο πότε πρωτοκατασκευάστηκαν τα αρχαία αυτά περάσματα. Η περιοχή της ορεινής Ναυπακτίας είναι διάσπαρτη από ευρήματα της προϊστορικής και ελληνιστικής περιόδου που υποδηλώνουν την ύπαρξη αρχαίων οικισμών. Ωστόσο, συστηματική αρχαιολογική ανασκαφή δεν έχει γίνει. Τα περισσότερα ευρήματα είναι είτε επιφανειακά ή ήλθαν στο φως από διανοίξεις δρόμων και τυχαίες εκσκαφές.
Δασικοί δρόμοι προσφέρονται για ποδήλατο βουνού και off-road 4Χ4 βόλτες.
Από την Ανω Χώρα η διαδρομή συνεχίζεται σε άσφαλτο προς την Αμπελακιώτισσα και τα υπόλοιπα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας γύρω από την Ευηνολίμνη.
