Ούτε η περίφημη Κοιλάδα των Ναών στη Σικελία, ούτε ακόμη και η πολυδιαφημισμένη Αρχαία Ολυμπία στην Ελλάδα, μπορούν να συγκριθούν με την Αρχαία Μεσσήνη.
Τέτοιο είναι το μεγαλείο της, που μόνο με την αρχαία Πομπηία θα μπορούσε, ενδεχομένως, να συγκριθεί… Και αυτό γιατί η Αρχαία Μεσσήνη, χτισμένη στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου στους πρόποδες του όρους Ιθώμη, είναι μία από τις πιο καλοδιατηρημένες πόλεις του αρχαίου κόσμου, ενώ η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως ολοένα και νέα τμήματά της.
Πρόκειται για ένα σπουδαίο αρχαιολογικό πάρκο που αναδεικνύει τη Μεσσηνία σε έναν από τους top προορισμούς της Ελλάδας.
Ο επισκέπτης θα χρειαστεί σήμερα τουλάχιστον τρεις ώρες για να περιηγηθεί τον κυρίως αρχαιολογικό χώρο που καλύπτει έκταση 350-400 στρεμμάτων.
Η πρώτη εικόνα προκαλεί δέος. Και τι να πρωτο-θαυμάσεις…
Το υπέροχα διατηρημένο αρχαίο θέατρο- ένα από τα μεγαλύτερα του αρχαίου κόσμου, τις καλοδιατηρημένες οχυρώσεις, το Εκκλησιαστήριο με τα χαρακτηριστικά χρωματιστά μωσαϊκά, το υποβλητικό Ασκληπιείο, το Ιερό της Αρτέμιδος με το διάφανο στέγαστρο του, την περίτεχνη Κρήνη της Αρσινόης, το Γυμνάσιο και το τεραστίων διαστάσεων Στάδιο που σ΄ αφήνει άφωνο, την Αγορά που καλύπτει έκταση 35 στρεμμάτων με τις στοές της, το επιβλητικό Πρόπυλο, το Συνέδριο ή Βουλευτήριο, τις στήλες με ψηφίσματα Μεσσήνιων δικαστών, τις ρωμαϊκές επαύλεις με ψηφιδωτά δάπεδα…
Χάνεις το λογαριασμό με τη μεγαλοσύνη του αρχαιολογικού χώρου.
Στενός χωματοδρόμος κάνει το γύρο του περιφραγμένου αρχαιολογικού χώρου απ΄ όπου ακόμη μία βόλτα με τα πόδια είναι αρκετή για να πάρετε μία πρώτη εικόνα.
Μία πόλη με σπουδαία ιστορία
Η Αρχαία Μεσσήνη ιδρύθηκε το 369 π.Χ. από το Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους του για να αποκλειστούν από την περιοχή της Μεσσηνίας οι Σπαρτιάτες.
Η πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ. αλλά και αργότερα στα χρόνια της ρωμαϊκής κατάκτησης, καθώς είχε το προνόμιο της αυτοδιοίκησης. Είναι χτισμένη κατά το Ιπποδάμμειο σύστημα και περιβαλλόταν από τείχος μήκους περίπου 9,5 χλμ. μεγάλο μέρος του οποίου στέκει μέχρι σήμερα.
Όλα τα οικοδομήματα έχουν τον ίδιο προσανατολισμό με κατεύθυνση Ανατολή-Δύση και κάθετους δρόμους με κατεύθυνση Βορρά-Νότο.
Η Αρκαδική Πύλη
Σήμα κατατεθέν της Αρχαίας Μεσσήνης η μεγαλοπρεπής Αρκαδική Πύλη, που σώζεται αρκετά καλά. Είναι κυκλική, χτισμένη με ασβεστολιθικές ορθογώνιες πέτρες τεραστίων διαστάσεων, κι έχει δύο εισόδους. Η εσωτερική είσοδος οδηγούσε σε λιθόστρωτο δρόμο με κατεύθυνση την Αγορά της πόλης, και η εξωτερική κατέληγε στην αρκαδική πρωτεύουσα Μεγαλόπολη.
Ανασκαφές σε εξέλιξη
Οι συστηματικές ανασκαφές ξεκίνησαν από την Αρχαιολογική Εταιρεία το 1895 με τον αρχαιολόγο και μετέπειτα πολιτικό Θεμιστοκλή Σοφούλη. Και από τότε μέχρι σήμερα δεν έχουν σταματήσει. Η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως κάθε μέρα και κάτι καινούριο.
Ο άνθρωπος, όμως, που αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην ανασκαφή της Αρχαίας Μεσσήνης, από το 1986 και για 37 ολόκληρα χρόνια, ήταν ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, Πέτρος Θέμελης, ο οποίος με το έργο του ανέδειξε την περιοχή σε ένα κορυφαίο αρχαιολογικό πάρκο βραβευμένο από την Europa Nostra. Ο σπουδαίος αρχαιολόγος έφυγε από την ζωή στις 27 Οκτωβρίου 2023. Ετάφη στην Αρχαία Μεσσήνη, σύμφωνα με την επιθυμία του.
Ο Πέτρος Θέμελης διακρίθηκε για τις εντυπωσιακά πρωτοποριακές ιδέες του. Ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη του σε αθηναϊκή εφημερίδα:
“Δεν μού αρέσουν τα καινούργια μουσεία, τερατώδη κτίρια από τσιμέντο που καταστρέφουν το περιβάλλον τεράστια κόστη, καθυστερήσεις και υπερτιμολογήσεις φοβερές, και σπατάλη χρημάτων. Μπορούμε να προστατεύσουμε, να φωτίσουμε και να εκθέσουμε μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους και να δώσουμε μια καινούργια ιδέα στην έννοια των αρχαιολογικών χώρων, αλλιώς είναι φυλακές”.
Περισσότερες πληροφορίες για τον αρχαιολογικό χώρο στον ιστότοπο http://www.ancientmessene.gr
