Η Καστοριά είναι μία πόλη να ζεις, ένας προορισμός που θέλεις να πας και να ξαναπάς, χειμώνα-καλοκαίρι.
Εδώ, χαίρεσαι να κάνεις βόλτες, με τα πόδια, με ποδήλατο, με αυτοκίνητο.
Κι ας χάνεσαι συνεχώς, μέχρι να καταφέρεις να προσανατολιστείς!
Η πόλη, χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε χερσόνησο, καθρεφτίζει τη γαλήνια ομορφιά της στα νερά μιας πανάρχαιας λίμνης- τόσο μεγάλης που μοιάζει με θάλασσα ενώ το όνομά της σχεδόν έχει ξεχαστεί.
Ορεστιάδα, ή αλλιώς η λίμνη της Καστοριάς
Η λίμνη της Καστοριάς, ή Ορεστιάδα όπως είναι το όνομά της, είναι μία φυσική λίμνη και από μόνη της ένα αξιοθέατο. Είναι η μοναδική φυσική λίμνη της Ελλάδας στην οποία εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικής έκτασης παρόχθια δάση υδρόφιλων δέντρων.
Υπολογίζεται ότι σχηματίστηκε πριν 5.000.000 χρόνια και κάλυπτε μία τεράστια έκταση 164 τετρ. χλμ ενώ το βάθος της ξεπερνούσε τα 50 μέτρα.
Σήμερα η λίμνη εκτείνεται σε 28 τετρ. χλμ και έχει μέγιστο βάθος 8,50μ.
Η περιοχή φιλοξενεί πολλά είδη πουλιών κι έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «NATURA 2000» ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία την έχει συμπεριλάβει στον κατάλογο των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά της Ελλάδας. Σε όλη την έκτασή της λίμνης Ορεστιάδα απαγορεύεται το κυνήγι.
Καλώς ήρθατε, στην Καστοριά!
Η Καστοριά “βλέπει” στη λίμνη της από δύο πάντες: Βόρεια και νότια. Οι δύο παραλιακές της πλευρές αποτελούν και τις κεντρικές εισόδους προς στο κέντρο της πόλης.
Πλησιάζοντας από τη νότια είσοδο, ο δρόμος οδηγεί πολύ κοντά στη λίμνη και οι πρώτες εικόνες εκπλήσσουν ευχάριστα.
Δύο πελεκάνοι λιάζονται αμέριμνοι στις όχθες…
…Παρακάτω, μερικές χήνες (;) αφήνουν τη λίμνη, διασχίζουν τη διάβαση (!) και περνούν, κομβόι, το δρόμο απέναντι τραβώντας για το κοντινό παρκάκι. Τα διερχόμενα αυτοκίνητα σταματούν και δίνουν προτεραιότητα.
Κανείς δεν δείχνει να βιάζεται. Ούτε καν οι χήνες…
Ο μικρός γύρος της λίμνης στην Καστοριά
Κορυφαίο αξιοθέατο της πόλης είναι ο μικρός γύρος της λίμνης. Μία μαγευτική καταπράσινη διαδρομή (9 χλμ) πλάι στη λίμνη, κάνει το γύρο της χερσονήσου και ενώνει τη νότια με τη βόρεια παραλία της Καστοριάς.
Ένας έξοχος συνδυασμός αστικού τοπίου και μιάς σπάνιας παραλίμνιας φύσης, που δεν συναντάς αλλού στην Ελλάδα.
Στενός ασφαλτόδρομος κινείται πλάι στην όχθη, κάτω από θεόρατα πλατάνια.
Η διαδρομή γίνεται είναι από τις πιο εντυπωσιακές και ταυτόχρονα εύκολες ποδηλατικές βόλτες (για όλη την οικογένεια).
Ο γύρος της λίμνης οδηγεί και στα σπουδαιότερα αξιοθέατα της πόλης της Καστοριάς.
- Το Ντολτσό. Στη νότια πλευρά, βρίσκεται η Παλιά Πόλη, το Ντολτσό, με τα ιστορικά καστοριανά αρχοντικά. Σήμερα αρκετά από αυτά στεγάζουν μουσεία. Κάποια άλλα στέκουν με τα πορτόφυλλα ερμητικά κλειστά για να μαρτυρούν την ευημερία που έζησε στο παρελθόν η Καστοριά από την φημισμένη τέχνη των γουνοποιών της.
Τα δαιδαλώδη πλακόστρωτα σοκάκια στο Ντολτσό ανηφορίζουν προς το κέντρο και την βόρεια πλευρά της πόλης.
Η βόλτα αυτή γίνεται καλύτερα με τα πόδια. Τα δρομάκια στο Ντολτσό είναι στενά και τα περισσότερα βγάζουν σε αδιέξοδο ή στην αυλόπορτα κάποιου αρχοντικού (οπότε, πάλι αδιέξοδο!). Να αφήσετε το αυτοκίνητο.
- Η Σπηλιά του Δράκου. Στην “μύτη” της χερσονήσου και μόλις 20 μ. από την όχθη της λίμνης της Καστοριάς, βρίσκεται ένα από τα πιό καλοδιατηρημένα και επισκέψιμα σπήλαια της Ελλάδας: το Σπήλαιο του Δράκου. Αξίζει!
- Παναγία Μαυριώτισσα. Πολύ κοντά στο σπήλαιο του Δράκου βρίσκεται η Παναγία Μαυριώτισσα του 11ου αιώνα με εντυπωσιακές βυζαντινές αγιογραφίες στο εξωτερικό του ναού της κι έναν τεράστιο πλάτανο 900 ετών στην όχθη της λίμνης.
- Μονοπάτια για θέα από ψηλά. Από την Παναγία Μαυριώτισσα ξεκινούν πεζοπορικά μονοπάτια που έχει σηματοδοτήσει ο Σύλλογος Φίλων Περιβάλλοντος Καστοριάς. Ανηφορίζουν από τη λίμνη στον Προφήτη Ηλία, το λεγόμενο “μπαλκόνι¨της Καστοριάς. Εξαιρετική τοποθεσία πάνω στο βουνό για πανοραμική θέα σε ολόκληρη την πόλη και την λίμνη. Διάρκεια πεζοπορίας 50′.
Στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία μπορείτε να πάτε και με αυτοκίνητο– ο δρόμος φτάνει μέχρι εκεί. Λειτουργεί όμορφο cafe-bar στη Λέσχη Φίλων Περιβάλλοντος με θέα σε όλη τη λίμνη (ανοιχτά όλο τον χρόνο).
- Το Απόζαρι. Ο μικρός γύρος της λίμνης ολοκληρώνεται στη βόρεια παραλία της Καστοριάς, το Απόζαρι, την πιο αριστοκρατική συνοικία της πόλης. Εδώ τα απογεύματα οι ντόπιοι συνηθίζουν να παίρνουν στον καφέ τους με θέα τα νερά της λίμνης που αλλάζουν χρωματισμούς και τον Ναυτικό Όμιλο όπου πολύ συχνά διοργανώνονται κωπηλατικοί αγώνες.
Ο μεγάλος γύρος στη λίμνη Ορεστιάδα
Ο μεγάλος γύρος (35 χλμ.) κυκλώνει περιμετρικά όλη τη λίμνη Ορεστιάδα σε μία καταπράσινη οδική διαδρομή μέσα από περιβόλια με οπωροφόρα δέντρα και μποστάνια με φασολιές. Ο δρόμος σε πολλά σημεία απομακρύνεται από τη λίμνη και κινείται εσωτερικά στα χωριά.
Εύκολη πρόσβαση οδικώς: Από τη νότια παραλιακή λεωφόρο στην έξοδο της Καστοριάς προς τον επαρχιακό δρόμο για τα χωριά Δισπηλιό όπου βρίσκεται ο Νεολιθικός Λιμναίος Οικισμός, Μαυροχώρι, Πολυκάρπη, Κρεπενή, Φωτεινή, Μεταμόρφωση και προς Τοιχιό από όπου επιστρέφουμε στην Καστοριά από τα βόρεια.
Οι Βυζαντινές εκκλησίες στην Καστοριά
Οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησιές της Καστοριάς (9ος-12ος αι.) αποτελούν ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο για ιστορική περιήγηση στο κέντρο της πόλης. Είναι διάσπαρτες σε κάθε γωνία, από το Ντολτσό μέχρι τη συνοικία Απόζαρι, και ξεπερνούν τις 70.
Κάποιες διατηρούνται ακέραιες και σε άλλες ξεχωρίζουν οι εντυπωσιακές αγιογραφίες στους εξωτερικούς τοίχους.
Οι περισσότερες βυζαντινές εκκλησίες είναι κλειστές αλλά μπορείτε να δείτε το εσωτερικό τους κατά τις ξεναγήσεις που διοργανώνει το Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς (Πληροφορίες Τηλ.: 2467026781, Τρίτη – Κυριακή εκτός αργιών 8:30-15:00).
‘Ενα ακόμη αξιοθέατο στο κέντρο της Καστοριάς είναι και τμήματα από τα τείχη της πόλεως, χαρακτηριστικό δείγμα οχυρωτικής του 9ου-10ου αι.
Η Καστοριά τον χειμώνα
Οι ντόπιοι λένε πως, ο χειμώνας ταιριάζει περισσότερο στην Καστοριά. Η πόλη δείχνει ακόμα πιο όμορφη χιονισμένη, και η λίμνη της πάντα παγώνει, για κάποιες μέρες.
Στην καρδιά του χειμώνα, οι δρόμοι της Καστοριάς πλημμυρίζουν και με χιλιάδες επισκέπτες για το παραδοσιακό καρναβάλι, τα Ραγκουτσάρια.
Στα Ραγκουτσάρια, συμμετέχουν σχεδόν όλοι οι ντόπιοι μικροί και μεγάλοι. Οργανώνονται σε “μπουλούκια” και τριγυρίζουν ασταμάτητα στους δρόμους της πόλης χορεύοντας. Το κάθε μπουλούκι έχει την δική του παραδοσιακή ορχήστρα αποκλειστικά με πνευστά (χάλκινα) και κρουστά όργανα. Και γίνεται… πανζουρλισμός για να φύγουν τα κακά πνεύματα, σύμφωνα με την παράδοση. Το έθιμο έχει ρίζες από την αρχαιότητα.
Οι εκδηλώσεις στα Ραγκουτσάρια ξεκινούν κάθε χρόνο την ημέρα των Θεοφανίων (6 Ιανουαρίου) και ολοκληρώνονται στις 8 Ιανουαρίου με την παρέλαση των καρναβαλιστών στη μεσαιωνική πλατεία της Παλιάς Πόλης, στο Ντολτσό. Φροντίστε να έχετε κλείσει αρκετά νωρίτερα διαμονή αυτή την εποχή, αλλιώς δεν θα βρείτε…
- Αν κάνετε σκι: Σε μικρή απόσταση από την Καστοριά, στο δρόμο προς Φλώρινα και σε απόσταση 22 χλμ βόρεια από το χωριό Πολυκέρασος, λειτουργεί στο Βίτσι το χιονοδρομικό κέντρο του συλλόγου χιονοδρομίας Καστοριάς. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος και εκχιονίζεται.
- Αν ταξιδεύετε με παιδιά: Επίσκεψη στο Ενυδρείο Καστοριάς, το μεγαλύτερο ενυδρείο γλυκού νερού στα Βαλκάνια. Βρίσκεται σε πολύ κεντρικό σημείο στη νότια πλευρά της πόλης.
- Τουριστικό πλοιάριο κάνει τον περίπλου της λίμνης.
Αποστάσεις-Χρόνος οδήγησης
Καστοριά-Αθήνα: 485 χλμ (5 ώρες και 30′) Καστοριά-Θεσσαλονίκη: 190 χλμ (1ώρα 40′)
Καστοριά-Πρέσπες: 54 χλμ (40′)
Εναλλακτικά, οι παλιοί εθνικοί δρόμοι της κεντρικής Ελλάδας από νότο προς βορά κάνουν το ταξίδι μεγαλύτερο σε διάρκεια, αλλά περνούν από περιοχές με σημαντικά αξιοθέατα:Τα Μετέωρα στην Θεσσαλία, και στη συνέχεια το μαγευτικό πέρασμα στον ποταμό Βενέτικο σε κατεύθυνση βόρεια προς Γρεβενά και τον κόμβο στην Εγνατία Οδό.
