Οι Δρόμοι Κρασιού στην κοιλάδα της Νεμέας δεν οδηγούν μόνο σε αμπελώνες και οινοποιεία, αλλά και σε ένα από τα σημαντικότερα μυκηναϊκά νεκροταφεία της Πελοποννήσου με εντυπωσιακούς θολωτούς τάφους, κοντά στο μικρό χωριό Αηδόνια.
Τα Αηδόνια βρίσκονται στη ρίζα μιας πλαγιάς με θέα προς τη Νεμέα και τους εκτεταμένους αμπελώνες της.
Η πινακίδα για το Μυκηναϊκό Νεκροταφείο Αηδονιών οδηγεί σε μία ρεματιά με μεγάλα πλατάνια, τρεχούμενα νερά και πολλά αηδόνια, στα οποία οφείλει και το όνομά του το χωριό. Βατός χωματόδρομος ανηφορίζει για λίγα μέτρα προς έναν ομαλό λόφο με συκιές κι αγριελιές, όπου βρίσκονται τουλάχιστον 17 μυκηναϊκά ταφικά μνημεία.
Το Μυκηναϊκό Νεκροταφείο των Αηδονιών περιλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά θαλαμοειδείς τάφους, οι οποίοι είναι εξολοκλήρου σκαμμένοι στον φυσικό βράχο και αποτελούνται από τρία τμήματα: τον δρόμο, το στόμιο και τον ταφικό θάλαμο.
Οι θαλαμοειδείς τάφοι χρησιμοποιούνται καθ’ όλη την διάρκεια της μυκηναϊκής εποχής (π. 1600/1550-1100 π.Χ.) και βρίσκονται συχνά οργανωμένοι σε επιμέρους ομάδες-συστάδες. Όμοια αναπτύσσονται και οι τάφοι των Αηδονιών, οι οποίοι συγκεντρώνονται σε τρεις συστάδες, στο ανώτερο, το μεσαίο και το κατώτερο τμήμα του λόφου.
Η πρόσβαση στην αρχαιολογική περιοχή είναι ελεύθερη καθώς οι ανασκαφές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι σε εξέλιξη.
Ο “Θησαυρός των Αηδονιών”
Τα Αηδόνια θα ήταν ένα παγκοσμίως άγνωστο χωριό, αν η γη του δεν έκρυβε το εντυπωσιακό μυκηναϊκό νεκροταφείο και το όνομά του δεν εμπλεκόταν σε ένα πρωτοφανές σκάνδαλο αρχαιοκαπηλίας με το κωδικό όνομα “Ο θησαυρός των Αηδονιών”, που έλαβε διεθνείς διαστάσεις πριν μερικές δεκαετίες.
Η ιστορία ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Κατά τις εργασίες διάνοιξης δρόμων στην κοινότητα το 1976, αποκαλύφθηκε εντελώς τυχαία ένας από τους δεκάδες μυκηναϊκούς τάφους στην περιοχή, όταν υποχώρησε η βραχοσκεπή του.
Όμως μέχρι να αναλάβει η Αρχαιολογική Υπηρεσία τη συστηματική ανασκαφή, η περιοχή είχε λεηλατηθεί από πολύμηνες λαθρανασκαφές και οι τάφοι είχαν συληθεί από επαγγελματίες και ερασιτέχνες αρχαιοκάπηλους. Με την ανοχή των τότε τοπικών αρχών και των κατοίκων- πολλοί εκ των οποίων συμμετείχαν στις λαθρανασκαφές- πολύτιμα μυκηναϊκά ευρήματα που βρέθηκαν στους τάφους από τους τυμβωρύχους, κατέληξαν μέσω διεθνών κυκλωμάτων παράνομου εμπορίου αρχαιοτήτων στο εξωτερικό.
Ο λεγόμενος « Θησαυρός των Αηδονιών» εντοπίστηκε μετά από χρόνια, το 1993, σε κατάλογο δημοπρασίας στην αίθουσα τέχνης Michael Ward στη Νέα Υόρκη, από τον φιλέλληνα, Μάλκομ Γουίνερ, ο οποίος ήταν ειδικευμένος στη Μυκηναϊκή Ελλάδα. Κι έγινε σάλος!
Η Ελλάδα προσέφυγε στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Νέας Υόρκης, η δημοπρασία ματαιώθηκε και ο “Θησαυρός των Αηδονιών” επέστρεψε στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα μοναδικό αρχαιολογικό σύνολο από 312 κομμάτια του 1500 π.Χ. (χρυσά δαχτυλίδια, σφραγίδες, σφραγιδόλιθοι από στεατίτη, αμέθυστο και αχάτη, χρυσά κοσμήματα ενδυμασίας, χρυσές χάντρες και χάντρες από ημιπολύτιμους λίθους κ.α.) που σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νεμέας.
Οι ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας στην περιοχή βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 η αρχαιολογική σκαπάνη ανακάλυψε έναν ακόμη θολωτό τάφο, της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου (περίπου 1650-1400 π.Χ.). Είναι ασύλητος και ένας από τους μεγαλύτερους θολωτούς τάφους που έχουν έως τώρα έρθει στο φως στα Αηδόνια Κορινθίας.
